هر پژوهشگری ممکن است در مسیر پژوهش، با چالش ها و آسیب های درونی و بیرونی بسیاری مواجه شود. حال به طور گذرا، از زاویه دید پژوهشگران و آسیب های احتمالی آنها، مروری به برخی از لغزش ها خواهیم داشت:
1. آگاهی دقیق نداشتن از روش های تفصیلی و فنون نوین تحقیق؛
2. تاثیر پذیری از موقعیت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی؛
3. تعصب ورزی و گرایش های قومی، فرقه ای، صنفی و سیاسی؛
4. پیش داوری و اظهار نظر های شخصی به صورت خبری؛
5. دخیل کردن عواطف و احساسات در تحقیق؛
6. حب و بغض ها و میل به جلب نظر دیگران؛
7. تاثیر اوهام و خرافه ها در تحقیق در صورت عدم پیروی از روش صحیح؛
8.شخصیت زدگی بعضی از اندیش ورزان؛
9. قضاوت نادرست بر اساس شنیده ها؛
10. تعمیم و توسعه نابه جا؛
11. تحقیر و سرکوب بی اساس عقاید دیگران و …
منبع: اصول و مهارت های پایان نامه نویسی، سید حسین اسحاقی؛ ص 145
عمده ترین ویژگی های یک پژوهشگر موفق عبارت اند از:
1. داشتن اطلاعات کافی در رشته ای خاص و هنر اقدام به پژوهش؛
2. بهره مندی از مهارت های لازم؛
3. داشتن تردید های علمی در اقوال و نظریه ها( جز آنچه برای او بدیهی است)؛
4. کنجکاو و پرسش گر بودن و داشتن پشتکار لازم؛
5. توانا بودن بر استخراج همه دلالت ها؛
6. پرهیز از شتاب زدگی و پیش داوری و دخیل نکردن احساس و تعصب های بی جا؛
7. فهم عمیق و وسیع داشتن، دور اندیش و همه جانبه نگر بودن؛
8. وحدت فکری، پرهیز از تضاد و تناقض در اظهار نظر؛
9. آشنایی با منابع و تتبع و گردش علمی برای حقیقت یابی؛
10. به کار گیری قوه تعمیم؛
11. سعه صدر داشتن در تحمل باورهای مخالف؛
12. نوگرا بودن و پرهیز از تحجر و جمود؛
13. آشنایی و هم سویی با نیاز های مخاطبان؛
14. بهره گیری از تکنولوژی و فن آوری؛
15. اعتماد به نفس و پرهیز از غرور و تکبر و …
منبع:اصول و مهارت های پایان نامه نویسی، سید حسین اسحاقی،ص144
1. شهرت زدگی
بسیاری از افراد به صرف مشهور بودن یک باور یا عقیده یا فرضیه آن را می پذیرند و پایه تحقیقات خود قرار می دهند. باید دانست مشهور بودن یک عقیده به معنای درست بودن آن نیست.
2. شتاب زدگی
کمترین آفت شتاب زدگی این است که مانع درک درست موضوع می شود. صبر و بردباری لازمه پژوهش است؛ چرا که امکان دارد پژوهشگر نتایج تحقیق خود را در طول عمر نبیند و آیندگان با ادامه دادن کارها، پژوهش ناتمام او را به نتیجه برسانند.
3. دخالت دادن خواسته های شخصی
پژوهشگر نباید دیدگاه ها، خواسته ها و اغراض شخصی یا صنفی خود را بر موضوع تحقیق تحمیل کند. تحقیقی معتبر است که بی طرفانه و بدون حب و بغض صورت پذیرد.
4. انتحال(سرقت ادبی)
نویسندگان می کوشند برای درست جلوه دادن سخن و مدعای خود، افراد نام و نشان دار و صاحب نفوذ علمی و تاریخی را مدافع نظریه خود معرفی کنند یا به نام خود ارائه دهند. به تعبیر استاد عبد الحسین زرین کوب، محقق را هیچ آفتی بدتر از این نیست که به سرقت و انتحال کار دیگران عادت کند. از دیگر مصادیق سوء رفتار پژوهشی می توان از کپی برداری ساختار مقاله و کتاب با ادبیات نظری دیگران، جعل و تحریف در گردآوری داده ها و داده سازی،
منبع: اسرار نویسندگی، سید حسین اسحاقی، صفحه 57
خاطره نویسی، یکی از عام ترین و صمیمانه ترین راه ها برای انتقال حس به وسیله نوشتن است و هر کس می تواند با رعایت اصولی ساده و قواعدی محدود، به ساده ترین شکل، اتفاقات مهم زندگی خود را ثبت کند و خاطرات تلخ و شیرین زندگی همچون پیروزی ها و شکست ها، تجربیات تکرار ناشدنی، حوادث مهم و عواطف و احساسات را ماندگار کند.
شما با نوشتن خاطره ای از حوادث زندگی خود، خوشی ها و ناخوشی ها و رنج ها، حالات عاطفی و روحی، پیروزی ها و شکست ها، نوازش ها و زخم ها و …، به ثبت بهترین و گاه سخت ترین لحظات زندگی خود می پردازید و با خواندن آنها، گویی زندگی تکرار ناپذیر را دوباره تجربه می کنید.
خاطره نویسی فواید زیادی دارد که عبارتند از:
1. ثبت بهترین لحظه های زندگی به کمک خاطره نویسی
شاید برای شما پیش آمده است که به علت بی حوصلگی، فراموشی یا علل دیگر، برخی از حوادث مهم زندگی تان را ثبت نکرده اید و آنها را فقط به ذهن خود سپرده اید؛ بی خبر از این نکته که ذهن ما به سبب اطلاعات تازه ای که هر روز به آن می دهیم، به صورت خودکار برخی از اطلاعات قبلی را پاک می کند. به همین دلیل بسیاری از این حوادث تلخ و شیرین را که می تواند منشا آثار زیادی در زندگیمان باشد، از یاد می بریم. با نوشتن خاطره ها می توتن لحظه های تلخ و شیرین زندگی را ثبت کرد.
2. ثبت مسائل مهم اجتماعی برای آیندگان از طریق خاطره نویسی
خاطراتی که در هر دوره و زمان نوشته می شوند، می توانند وضعیت فرهنگی، اجتماعی و … آن دوره را تاحدی برای آیندگان روشن سازند؛ چنانکه امروزه بسیاری از مسائل و رخدادهای سال های گذشته، مانند انقلاب، جنگ و وضعیت اسیران، از روی خاطرات رزمندگان و آزادگان شناخته می شود.
3. بهره گیری از تجربه
به وسیله خاطره نویسی و خواندن خاطرات گذشته می توان از تجربیات نهفته در بطن آن استفاده کرد و آنها را در زندگی روزمره به کار گرفت. برای مثال: اگر در خاطره ای خواندیم که رزمنده ای ناآشنا با مین، به شیئی که در خاک بوده، دست زده و آن شیء منفجر شده است، دیگر هنگام بازدید از مناطق جنگی، به اشیای ناآشنا دست نمی زنیم.
4. افزایش قدرت دیدن و شنیدن
یکی دیگر از فواید خاطره نویسی، افزایش قدرت دیدن و شنیدن است. شخصی که تلاش می کند خاطره بنویسد، باید این توانایی را داشته باشد که بیشتر و دقیق تر از دیگران، ببیند و بشنود تا بتواند خاطره را به گونه ای بنویسد که مخاطب آن احساس کند که خود، در آن فضا قرار گرفته است.
5. افزایش مهارت در نوشتن
خاطره نویسی- افزون بر ویژگی های گفته شده- دارای این خاصیت فرعی نیز هست که به رشد، پیشرفت و افزایش توانایی انسان در نوشتن کمک می کند و از این نظر، خاطره نویس گامی به سوی نویسنده شدن بر می دارد.
منبع: آداب کتاب نویسی، سید حسین اسحاقی، صفحه80
1. دوست خاموش را ما باید به حرف بیاوریم. کتاب را هم باید خواند تا با ما سخن بگوید.
2. آزردن دوست، بد است و موجب قطع دوستی می شود. پاره کردن، کثیف کردن و خط خطی کردن کتاب نیز چنین است.
3. بی اعتنایی به دوست، ناپسند است. پرت کردن کتاب نیز چنین است.
4. دوست بی فایده به چه کار آید. کتاب دکوری و زینتی هم چنین است.
5. کتاب گران مانند دوست پرتوقع است که افراد کمتر به سراغش می روند.
6. اخلاق و فکر دوست مهم است، نه ظاهر و لباسش. کتاب خوب هم مطلب و محتوایش مهم است نه تنها ظاهر زیبایش.
7. انسان های بی مطالعه مانند افراد بدون دوستند.
8. کتابی که مطالعه اش نیمه تمام بماند، مثل دوست نیمه راه است.
9. انسان دوست از دست داده مانند مطالعه بدون یادداشت است.
10. شناخت دوست از دشمن لازم است. تشخیص کتاب های خوب و بد و مفید و مضر نیز ضروری است.
11. دوست مفید، کوچک و بزرگ ندارد. کتاب آموزنده هم جیبی و وزیری و قطع کوچک و بزرگ ندارد.
12. انحصار دوست نادرست است. انحصار کتاب های مفید و منع دیگران از خواندن و امانت دهی به آنان نیز نادرست است.
منبع:اسرار نویسندگی، سید حسین اسحاقی، ص 69
